Το σενάριο Λουκάς Παπαδήμος

Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κ. Λουκάς Παπαδήμος λέει ότι δεν γνωρίζει τα σενάρια που συζητούνται στην Ελλάδα περί μελλοντικής υπουργοποίησής του

Εισηγήσεις για υπουργοποίηση του αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δέχονται ο κ. Παπανδρέου αλλά και ο κ. Καραμανλής. Στο ΠαΣοΚ αναζητούν «τσάρο» της οικονομίας που θα συνδυάζει την κρατικιστική και την εκσυγχρονιστική τάση

ΔΗΜΗΤΡΑ ΚΡΟΥΣΤΑΛΛΗ | ΤΟ ΒΗΜΑ, Κυριακή 7 Δεκεμβρίου 2008

«ΤΣΑΡΟ» της οικονομίας ο οποίος θα μπορέσει να ενώσει επιτυχώς τις δύο περιόδους του,την κυβερνητική και την αντιπολιτευτική, και τις δύο πλευρές του, την κρατικιστική και την εκσυγχρονιστική, ενισχύοντας τα χαρακτηριστικά της κυβερνησιμότητάς του, αναζητεί το ΠαΣοΚ. Ενα τέτοιο πρόσωπο, σύμφωνα με ορισμένους κύκλους της αξιωματικής αντιπολίτευσης, θα μπορούσε να είναι ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) κ. Λουκάς Παπαδήμος. Δεν είναι η πρώτη φορά που συζητούν στο ΠαΣοΚ σενάριο «Παπαδήμος» καθώς από το 2004 προσπαθούν να τον εντάξουν στο σχήμα με το οποίο προτίθεται να κυβερνήσει ο κ. Γ. Παπανδρέου. Η βολιδοσκόπηση δεν απέδωσε καρπούς καθώς ο κ. Παπαδήμος δεν έδειξε ενδιαφέρον να εγκαταλείψει προώρως μια θέση η κατάκτηση της οποίας χαρακτηρίστηκε «ιστορική στιγμή» από τις πολιτικές δυνάμεις. Παραδόξως το τελευταίο διάστημα εισηγήσεις για υπουργοποίηση του κ. Παπαδήμου δέχεται και ο πρωθυπουργός κ. Κ. Καραμανλής. Ο κ. Παπαδήμος, πάντως, σε συνομιλητές του απαντά ότι δεν γνωρίζει τα σενάρια που συζητούνται στην Ελλάδα και ότι επί του παρόντος δεν του έχει γίνει κρούση από κανένα κόμμα.

Η σχέση του αντιπροέδρου της ΕΚΤ με το ΠαΣοΚ είναι βαθιά- ειδικώς με την οικογένεια Παπανδρέου έχει τις ρίζες της στη δεκαετία του ΄80. Στενές φιλικές σχέσεις διατηρεί και με τον κ. Κ.Σημίτη, ο οποίος τον είχε προωθήσει στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Οι στενές σχέσεις και οι αντιπαραθέσεις

Με τη ΝΔ, αντιθέτως, υπήρξαν τριβές. Το πρώτο διάστημα της διακυβέρνησης Καραμανλή η δυσπιστία της νέας κυβέρνησης απέναντι στον κ. Παπαδήμο μετατράπηκε σύντομα σε ψυχρότητα καθώς ο κορυφαίος τραπεζίτης αμφισβητούσε στο παρασκήνιο τη μέθοδο της απογραφής. Οι σχέσεις αποκαταστάθηκαν προσφάτως καθώς η τροπή που πήρε η χρηματοπιστωτική κρίση δημιούργησε την ανάγκη στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης να αναζητήσει στηρίγματα και συνομιλητές στην Ευρώπη. Οι επαφές με τον κ. Γ.Αλογοσκούφηπύκνωσαν και πριν από περίπου έναν μήνα συμμετείχε στη συνάντηση του κ. Καραμανλή με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κ. Ζαν-Κλοντ Τρισέστη Φραγκφούρτη.

Στη Χαριλάου Τρικούπη το όνομα «Παπαδήμος» επανέρχεται σταθερά στις συζητήσεις που γίνονται σε προεκλογικές περιόδους. Το καλοκαίρι του 2007, όταν οι συνεργάτες του προέδρου του ΠαΣοΚ κ. Γ.Παπανδρέου έψαχναν αγωνιωδώς «λαμπερά πρόσωπα» για τα ψηφοδέλτια του κόμματος, έγινε πρόταση στον κ. Παπαδήμο αλλά δεν απέδωσε καρπούς. Πέραν των άλλων θεμάτων, η αποδέσμευση από την υψηλή θέση, την οποία κατέχει από το 2002 στην ΕΚΤ, προϋπέθετε εξάμηνη περίοδο προειδοποίησης της τράπεζας και εξεύρεση αντικαταστάτη. Το τελευταίο διάστημα, μολονότι δεν έχει αλλάξει κάτι στην επαγγελματική του κατάσταση καθώς η θητεία του κ. Παπαδήμου λήγει το 2010, το όνομά του ακούγεται ξανά εντόνως.

Παρά τα «μαγειρέματα» στα κομματικά επιτελεία, αρκετοί από αυτούς που γνωρίζουν τον κ. Παπαδήμο αμφισβητούν ότι έπειτα από μια μακρά και επιτυχημένη καριέρα θα επιθυμούσε να υποστεί τους καταναγκασμούς της πολιτικής και μάλιστα στην ηλεκτρική καρέκλα του υπουργού Οικονομίας.

Οι τακτικοί συνομιλητές του, οι οποίοι μετρούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού, έχουν ελαφρώς διαφορετική εικόνα. Ο κ. Παπαδήμος το 2007 προβληματίστηκε με την πρόταση του κ. Παπανδρέου, αν και τελικώς επέλεξε να παραμείνει στη Φραγκφούρτη, όπου βρίσκεται η έδρα της ΕΚΤ. Ενδεχομένως, λοιπόν, να μην αντιμετωπίσει αρνητικά μια ενδιαφέρουσα πρόταση που θα του γίνει κοντά στη λήξη της θητείας του.

Η καριέρα και τα αξιώματα

Oντας ίσως ο μοναδικός Ελληνας με συστάσεις από τον νομπελίστα οικονομολόγο Φράνκο Μοντιλιάνι, ο κ. Παπαδήμος διέγραψε μια λαμπρή καριέρα. Σπούδασε στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ), διετέλεσε καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Columbia στη Νέα Υόρκη και εργάστηκε ως οικονομικός εμπειρογνώμων στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Federal Reserve Βank) των ΗΠΑ. Το 1984 επέστρεψε στην Ελλάδα με τη φήμη του ειδικού στην οργάνωση συστημάτων πληροφορικής στον τραπεζικό τομέα και εργάστηκε αρχικώς ως σύμβουλος και αργότερα ως οικονομικός σύμβουλος στην Τράπεζα της Ελλάδας.

Το 1993 ανέλαβε υποδιοικητής και το επόμενο έτος διαδέχθηκε τον Ι. Μπούτο ως διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας. Τότε ισχυροποιήθηκε και ο δεσμός του με τον Ανδρέα Παπανδρέου, καθώς για να καταλάβει τη θέση αυτή έγιναν θετικές εισηγήσεις στον τότε πρωθυπουργό από τους κκ. Α.Λιβάνη και Αλ.Παπαδόπουλο.

Την άνοιξη του 1993 εξελέγη πρόεδρος της μόνιμης Υποεπιτροπής Νομισματικής Πολιτικής της Επιτροπής των Διοικητών των Κεντρικών Τραπεζών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και συνέχισε από τον Ιανουάριο του 1994 ως τον Ιανουάριο του 1995 ως πρόεδρος της αντίστοιχης Υποεπιτροπής Νομισματικής Πολιτικής του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ιδρύματος. Ηταν επικεφαλής της επιτροπής που συνέταξε το Καταστατικό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Επί πρωθυπουργίας Κώστα Σημίτη συμμετείχε ενεργά στην προσπάθεια για τη σύγκλιση της ελληνικής οικονομίας στο πλαίσιο της ΕΕ.

Εχει διατελέσει μέλος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ) του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας (1985-1988 και 1991-1994) και έχει συμμετάσχει σε διάφορα διοικητικά συμβούλια και επιτροπές, όπως στην Επιτροπή Αγγελοπούλου (1989-1990), η οποία συνέταξε την έκθεση για τη σταθεροποίηση και την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, και στην Επιτροπή Schneider (1990-1991) για την αξιολόγηση ερευνητικών προγραμμάτων οικονομικών επιστημών στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Το 2002 εξελέγη σχεδόν ομοφώνως- απείχε το Βέλγιο- από τους υπουργούς Οικονομίας της ΕΕ αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας διαδεχόμενος τον Κριστιάν Νουαγέ. Το 2006 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Χρυσή εφεδρεία για συναινετικές λύσεις

ΣΤΙΣ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ που γίνονται σε διάφορα αθηναϊκά σαλόνια ο κ. Παπαδήμος αντιμετωπίζεται ως ένα είδος «χρυσής εφεδρείας» που θα μπορούσε να φανεί χρήσιμος σε περίοδο κρίσης. Μάλιστα σε αυτούς τους κύκλους έχει διατυπωθεί η άποψη ότι θα μπορούσε να αναλάβει ακόμη και την πρωθυπουργία της χώρας σε περίπτωση που η κρίση βαθύνει και η κατάσταση απαιτήσει συναινετικές λύσεις και άφθαρτα πρόσωπα. Ο κ. Παπαδήμος όχι μόνο δεν αναμείχθηκε σε πολιτικές αντιπαραθέσεις ως διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας αλλά το όνομά του έχει συνδεθεί με επιτυχημένες στιγμές της ελληνικής οικονομίας, όπως οι χειρισμοί στις κρίσεις της δραχμής και η ΟΝΕ. Διαθέτοντας ένα απόθεμα κύρους όσο λίγοι στην Ελλάδα, έχει αναπτύξει δεσμούς με ισχυρούς παράγοντες στο εξωτερικό, τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ.